Wsparcie w karmieniu piersią
Kiedy w maju 2014 roku w czasie Tygodnia Promocji Karmienia Piersią, który ma miejsce między Dniem Matki a Dniem Dziecka zorganizowałyśmy z Emilką Krąg Opowieści Laktacyjnych, nie spodziewałyśmy się, gdzie nas to wydarzenie doprowadzi. Krąg był najpopularniejszym spotkaniem całego tygodnia. Okazało się, że kobiety nie tylko chcą mówić o swoim karmieniu, o sukcesach, porażkach, ale że to mówienie im pomaga. Te, które przyszły z pozytywnymi opowieściami, wyszły jeszcze bardziej umocnione i utwierdzone w tym, że robią coś wspaniałego dla i ze swoim dzieckiem. Te, które opowiadając miały łzy w oczach, wychodziły pocieszone, silniejsze i szczęśliwsze. Wszystkie obecne tam kobiety miały jeden wniosek – musimy się znowu spotkać. I nie tylko raz – chcemy się spotykać regularnie, wspierać się nawzajem i dzielić się radościami mlecznej drogi.
Tak właśnie się stało. W lipcu powstała w Białymstoku Mleczna Droga – Laktacyjna Grupa wsparcia. Prowadzą ją dwie lokalne doule – ja, czyli Anna Sawoń (Doulania) i Emilia Jaworska, która jest także Promotorką Karmienia Piersią. Spotykamy się raz w miesiącu z naszymi dziećmi przy piersi. Każde spotkanie ma swój temat przewodni, jednak zawsze najpierw mówimy trochę o sobie, dlaczego tu przychodzimy oraz dzielimy się aktualnymi radościami i trudnościami w karmieniu piersią. Kiedy już porozmawiamy o bieżących problemach, przechodzimy do tematu spotkania, nad którym pracujemy w formie pogadanki, dyskusji, burzy mózgów, mapy myśli itp. Uczestniczki zawsze biorą aktywny udział w zajęciach, otrzymują sporo wiedzy, ale też mają okazję dzielić się swoimi doświadczeniami.
Mleczna Droga rzeczywiście przypomina podróż, a jej uczestniczki są w różnych momentach swoje drogi. Są w grupie mamy w ciąży, które chcą się dobrze przygotować do efektywnego karmienia, są takie, które od początku istnienia grupy przychodziły, gdy jeszcze były w ciąży, a teraz przynoszą swoje maleńkie ssaki. Przychodzą też mamy karmiące drugie i kolejne dzieci, a także te, których laktacyjna przygoda trwa już jakiś czas i nie widać jej końca. Bardzo interesująca jest wymiana doświadczeń, oczekiwań i opinii pomiędzy kobietami znajdującymi się na tak różnych etapach. Różnorodność to jedna z najcenniejszych cech naszej grupy. Możemy się nawzajem ubogacać swoimi historiami, pocieszać, a czasem spojrzeć na swój problem z perspektywy innej karmiącej mamy i innego etapu karmienia. Z własnego doświadczenia mogę powiedzieć, że jest to bardzo pomocne.
Grupa istnieje już dwa lata. Ze spotkania na spotkanie jest nas coraz więcej. Na początku spotykałyśmy się w znajomym gronie zwykle tych samych mam, teraz przychodzą do nas ciągle nowe osoby i zawsze słyszymy od nich to samo: „Jak dobrze, że jest taka grupa”, „Czemu ja was wcześniej nie spotkałam?” albo „Będąc wśród was nie czuję się jak dziwak, czuję się wśród swoich.” Grupa wsparcia daje takie właśnie poczucie przynależności, które przekłada się na większą pewność siebie karmiących mam, większą wiarę w swoją intuicję i własne kompetencje rodzicielskie, co potem przekłada się na sukcesy w karmieniu i lepszą relację z dzieckiem.
Wiele razy podczas tych miesięcy doświadczałam jako prowadząca tego, jak wielką moc mają słowa wypowiadane wobec karmiącej mamy. Jak wielką różnicę może zrobić przytulenie jej, pochwała i zachęta ode mnie, ale też od innej karmiącej. Jako mama karmiąca też kilkukrotnie otrzymałam od grupy ogromne wsparcie i mogłam sama poczuć, jak to jest być wysłuchaną, pocieszoną i zrozumianą. Widziałam, jak proces wsparcia mnie w mojej trudności przez grupę oddziaływał na inne obecne osoby. Myślę, że mogę powiedzieć, że każda z nas doświadcza w grupie tych dwóch stron wsparcia. Raz jest wspierającą, a innym razem wspieraną stroną. Te doświadczenia zbliżają nas do siebie i budują między nami zaufanie, które jest warunkiem koniecznym skutecznego wsparcia.
Grupa wsparcia ma na pewno ogromne znaczenie dla kobiety karmiącej, to wiem z doświadczenia i wspierającej i wspieranej, ale to nie tylko moje zdanie. Badania naukowe udowadniają, że wsparcie, nie tylko profesjonalne, wpływa na długość okresu karmienia piersią. Pozwolę sobie przytoczyć wyniki przeglądów badań z dwóch bardzo wiarygodnych źródeł. Pierwszym z nich jest Cochrane Collaboration – niezależna międzynarodowa organizacja non-profit, której celem jest pomoc w świadomym podejmowaniu decyzji w zakresie postępowania medycznego w oparciu o medycynę opartą na wiedzy. W bazach Biblioteki Cochrane publikowane są przeglądy systematyczne wyników wielu badań i na ich podstawie wysnuwane zalecenia dotyczące konkretnych zabiegów, procedur i praktyk.
Jeden przegląd skupia się na tym, czy zapewnienie dodatkowego wsparcia matkom karmiącym, przez profesjonalistów albo przeszkolonych laików, pomogłoby matkom kontynuować karmienie w porównaniu do bycia otoczoną standardową opieką medyczną. Wyniki 52 badań z 21 krajów wskazują, że każdy rodzaj dodatkowego wsparcia prowadzi do wydłużenia karmienia piersią w ogóle i wydłużenia wyłącznego karmienia piersią. Wsparcie zarówno medyczne, jak i niemedyczne wykazywało pozytywny wpływ na wyniki w karmieniu piersią. Osobiste wsparcie miało większy efekt naprawczy niż wsparcie telefoniczne. Wsparcie oferowane tylko wówczas, gdy kobiety muszą same szukać pomocy raczej nie przynosi efektów. Kobietom powinny być oferowane przewidywalne, zaplanowane i powtarzające się spotkania. Zapewnienie dodatkowego wsparcia miało większy efekt kiedy wskaźniki początkowego karmienia piersią były wysokie.
Światowa Organizacja Zdrowia również publikuje wyniki najnowszych badań, zgodnie z którymi każdy rodzaj wsparcia w kontynuowaniu karmienia piersią jest skuteczny, zwłaszcza tam, gdzie wskaźniki początkowego karmienia były pomiędzy 60 a 80%.
Okazuje się, że działająca w Białymstoku Laktacyjna Grupa Wsparcia spełnia wszystkie podane przez oba źródła warunki efektywnego wsparcia. Odsetek mam karmiących zaraz po porodzie wynosi w Polsce powyżej 90%. Pomoc, którą oferujemy to regularne, osobiste spotkania, na które mamy są zapraszane i gdzie mogą otrzymać, poza emocjonalnym, również wsparcie informacyjne od przeszkolonych przedstawicielek niemedycznego zawodu. Badania z całego świata tylko potwierdzają to, co widzimy namacalnie na każdym spotkaniu. Kobiety przychodzące na Mleczną Drogę otrzymują tam to, czego bardzo potrzebują w początkach macierzyństwa i karmienia – poczucie bezpieczeństwa i możliwość polegania na kimś, faktyczną pomoc w trudnościach oraz utwierdzenie w ich rodzicielskich decyzjach. Cieszę się, że jestem częścią tak wspaniałego przedsięwzięcia, jakim jest Laktacyjna Grupa Wsparcia, że mogę dawać i czerpać z niewyczerpanego źródła kobiecej i matczynej siły.